334
Zeer zeker is het aanleggen van wegen het middel 0111 het
doel te hereiken. Dit leert ons reeds de geschiedenis. Maar
daar, waar een prachtige door de natuur aangelegde weg reeds
bestaat, die ons tot het doel kan leiden, daar zal men toch
dan alleen tot het aanleggen van kunstwegen overgaan, wan
neer men hiermede gemakkelijker of vlugger tot zijn doel kan
komen. Aldus in de Boven-Doesoen. Hier bestaat een prach
tige heir weg, de Barito, van bijna 200 M. breed, die wel is
waar niet altijd, maar toch wel het grootste gedeelte van het
jaar begaanbaar" is, die ons gemakkelijker en vlugger ons doel
had kunnen doen bereiken. Moeten wij daar dan omwegen
aanleggen, door een ons zoo goed als onbekend terrein, vol
klemmen en voetangels, om dat doel te bereiken?
Ik ben er daarom ook van overtuigd, dat het laatste stelsel
er een is, om met de ter beschikking gestelde troepenmacht,
het doel te bereiken. Nog eens: „hier in de Boven-Doesoen,
wegenaanleg alleen zóó ver uitstrekken als noodig voor een
actieve verdediging van den post."
Ik zou kunnen eindigen, maar volledigheidshalve wenschte
ik toch nog, ook in verband met hetgeen over „de gemengde
compagnie" in de I. K. V. is gezegd geworden, het een en
ander mede te deelen, omtrent de houding van het Javaansche
element der mobiele colonne bij de verschillende patrouilles.
Het viel den patrouillecommandanten op, hoe de Javanen
s/4 gedeelte der mobiele colonne er dikwijls mede zaten te
houden bij beschietingen. Werd er plotseling geschoten, dan
gebeurde het niet zelden, dat enkelen de knielende houding aanna
men en moeilijk vooruit te krijgen waren. Het minste geritsel
of geluid in het bosch kon hen stil doen staan. Dit was de
reden, dat bij elk stel patrouilles steeds eenige Europeanen wer
den ingedeeld, om den Javanen nog eenigen moreelen steun te
geven. Het gros der Europeanen hield zich over het algemeen
flink, zelfs in de hachelijkste omstandigheden.
Meermalen heeft de troep bewijzen gegeven, niet berekend te
zijn voor deze wijze van oorlogvoeren. Het in alle stilte marchee-
ren, het als 't ware sluipen door het terrein, zooals dit bij
het korps marechaussee geschiedt, liet hier veel te wenschen
