432
met vertrouwen voor het handgemeen kon worden gebezigd;
door de deugdelijk bevestigde, 4 d.M. lange bajonet.
Zoo naderen wij den ook uit een militair oogpunt zoo merk-
waardigen tijd der Groote Revolutie met hare geweldige oorlo
gen, die nog tal van jaren daarna een overheerschenden invloed
uitoefenden op de tactische denkbeelden. Wij zien hoe in een
grootsche worsteling van tuchtelooze benden tegen de verbon
dene, wel geoefende en goed uitgeruste legerscharen, de eersten
overwonnen, als teeken, dat een nieuw militair leven zich ont
wikkelde met vernietiging van de versteende, geestelooze over
blijfselen uit een voorafgaand roemrijk tijdperk.
Reeds sinds eenigen tijd zonder nog te spreken van Mau-
rits van Saksen 1750; sinds 1744 maarschalk van Frankrijk!
en diens denkbeelden bestond in het Fransche leger een heftige
strooming tegen het zg. Pruisische drillen. De tegenstanders
van de linietactiek eischten een nationale vechtwijze, gegrond
op het volkskarakter, dat niet deugde voor stramme bewegingen
en zijn kracht moest zoeken in de bajonet als hoofdwapen: dus
diepe opstellingen.
Het bleef niet bij woorden over de voordeelen der colonne
opstelling—krachtige stootwerking, maar vooral: voeden van
het gevecht uit de diepte of de nadeelen geringe vuur
kracht, grootere kwetsbaarheid. De voorgestelde nieuwe vecht
wijze werd naar behooren beproefd en voorloopig verworpen.
Toch zagen de Fransche aanvoerders zich reeds in het le
jaar der republiek (1793) genoodzaakt colonnes tegen den vijand
te gebruiken.
Men kon immers van die tuchtelooze, uit alle lagere klassen der
maatschappij voortkomende, ongeoefende, slecht uitgeruste en
bewapende strijders uit het revolutietijdperk niet verwachten,,
dat zij in welgeordende, alleen door strenge tucht in juist ver
band te houden liniën zouden strijden, die gevormd moesten
worden door, vaak gekunstelde, meesttijds zelfs zeer ingewik
kelde bewegingen uit den marsch-en den verzamelvorm!
Doch tegen de vuurspuwende, stramme liniën van de legers
der verbondenen spatten de colonnes uiteenzij losten zich op
in kleine hoopjes, die dekking zochten in het terrein tegen die
verwoestende vuuruitwerking. De aanvoerders wisten ze dan
