37
Boeren voor een troep ongeoefende landbouwers aanzagen, bewa
pend met geweren en misschien in staat, dank zij hun schiet
vaardigheid en terreinkennis, kleine afdeelingen verliezen toe te
brengen, doch geheel ongeschikt om een Engelsch legerkorps het
hoofd te bieden. Sedert den oorlog heeft het minachtend oor
deel o?er de militaire waarde der Boeren bij vele critici plaats
gemaakt voor een tegenovergestelde meening.
Het Boerenleger te beschouwen als een samenvoeging van
vaderlandslievende burgers is noch rechtvaardig tegenover den
vijand, dien we overwonnen, noch tegenover het leger, dat zoo
lang en hardnekkig voor de overwinning streed, terwijl het voorts
leidt tot het opbouwen van theorieën over de oorlogskunst, die
zeer nadeelige gevolgen zouden kunnen hebben.
De Boeren waren volstrekt geen volk van rustige burgers,
zooals de bevolking der meeste Europeesche landen, doch een
krijgshaftig ras met een eigen geschiedenis vol strijd. Ze ken
den een militair systeem, dat, hoewel in menig opzicht onvolle
dig, in andere opzichten uitstekend was en een nauwkeurig on
derzoek overwaard is.
Elk militair systeem moet nauw verband houden met de sociale
en economische verhoudingen der maatschappij waarin het tot
ontwikkeling komt. In de levensomstandigheden der eerste ko
lonisten vindt men den oorsprong van alle karakteristieke bij
zonderheden van het laatste optreden der Boeren.
De bereden Boerenschutter was evenzeer een product van zijn
levensomstandigheden, als de gepantserde ruiter uit de middel
eeuwen het product was van zijn tijd. De moderne Europee
sche legers hebben zich geleidelijk door een reeks van kleine
wijzigingen ontwikkeld uit het militaire systeem der middel
eeuwen. Nog steeds heerschen er tradities, die terug zijn te
bregen tot den tijd, waarin nog geen vuurwapenen of al
leen zeer onvolmaakte bestonden. Zelfs in het tijdperk van
het magazijnsgeweer heeft de Europeesche soldaat nog niet
geheel het denkbeeld losgelaten, dat het vuurwapen slechts
een hulpmiddel is om te komen tot het werkelijk einde van
den strijd, dieu van man tegen man met het blanke wapen.
De Boer werd niet gebonden door middeleeuwsche vooroor-
deelenhij verlangde geen ander wapen dan een goed geweer,
