38
geen ander hulpmiddel dan overvloed van patronen. Hij kende
geen overgeërfde neiging tot den strijd van man tegen man, of
om zijn tegenstander dichter te naderen dan noodig was voor
een juist schot. Hij beschouwde het vuur niet als middel om
den aanval te dekken, zijn vuur was zijn aanval en zijn eenig
streven bestond daarin dit zoo juist mogelijk af te geven. De
onverdeelde opperheerschappij van het vuurwapen was van den
beginne af de grondslag van het Boeren militaire systeem.
Zijn denkbeeld van vechten was niet samengeweven met tra
dities van ridderlijkheid, vaderlandsliefde en zelfopoffering; hij
ging uit om te dooden, zooals hij uit zou zijn gegaan om ge
vaarlijk wild te schieten; hij maakte geen streng onderscheid
tusschen jacht en oorlog, voor beide werden dezelfde wapenen
gebruikt en dezelfde strijdwijze toegepast.
Dezelfde behendigheid om zijn doel ongemerkt te naderen,
hetzelfde geduld om diens nadering over het open veld af te
wachten, dezelfde doodelijke juistheid wanneer het eenmaal
onder schot was, dezelfde snelheid om in het zadel te springen
ten einde te vervolgen of te vluchten, werden vereischt, hetzij
het doel springbok, leeuw of mensch was. Het verspreid optre
den en de omtrekkende bewegingen, eigenaardigheden van de
tactiek der Boeren, waren evenzeer dienstig tegen een kudde
wild als tegen den inboorling, of om de grens tegen invallen te
beschermen. Bij den strijd tegen de Matabelen leerden ze zich
verdedigen achter een barricade van ossenwagens, een strijd
wijze, die zij later nog zoo menigmaal met succes toepasten. Zoo
vielen den I6en December 1838 10000 Zoeloes onder Dingaan
bij de Bloedrivier een Boerenlaager aan, van nog geen 500 man
onder Pretorius. 3000 Zoeloes bleven liggen en slechts 3 Boeren
werden licht gewond. In deze oorlogen pasten de Boeren het
eerst de methode toe om naar den naderenden vijand te galop-
peeren, een salvo af te geven, terug te galoppeeren om de ge
weren te herladen en daarna de manoeuvre te herhalen.
Tegenover moderne vuurwapenen is deze methode moeilijk uit
voerbaar, hoewel de Boeren haar bij enkele gelegenheden in den
laatsten oorlog toepastendoch de grondgedachte, den vijand op
een afstand te houden en hem het naderen voortdurend te be
letten, was een kenmerk van de Boerenvechtwijze.
