172
zorging te schenken, heeft men bij alle beschaafde volken er ern
stig naar gestreefd de verschrikkingen van den oorlog zooveel
mogelijk te verzachten. Met dit doel worden de veldhospi
talen van alles voorzien wat van de geneeskundige inrichtin
gen en toestellen in toepassing kan worden gebracht onder
de bijzondere omstandigheden, zooals die zich in den oorlog
voordoen. Men tracht alle vorderingen van de wetenschap zoo
wel als van de techniek, die men tehuis, in de kliniek te hulp
neemt voor de verrichtingen van den arts en de behandeling van
den patiënt, ook te velde dienstbaar te maken aan het belang
van den gewonden strijder en aan te passen aan de beperkende
omstandigheden.
Toch behoeft het geen betoog, dat de geneesheer in den oorlog
maar al te dikwijls gedwongen is af te zien van menig hulp
middel, dat juist vaak het behoud van het leven zou ten gevolge
gehad hebben.
Er staan aan het benutten en toepassen van alle medische
hulpmiddelen te veel bezwaren in den wegin den oorlog doen
zich toch zooveel onverwachte en niet te voorziene gebeurtenissen
voor, dat men niet in staat is, ook nietten naastebij, zijne medische
toebereidselen volledig te treffen.
In de laatste jaren heeft een geneeskundig hulpmiddel van
natuurkundigen aard de geheele medische wereld veroverd, een
hulpmiddel, dat geheel nieuwe gezichtspunten voor de diagnostiek
geopend heeft en ook als geneesmiddel, aangewend tegen een
groot aantal bepaalde ziektevormen, onschatbare diensten bewijst;
ik meen de Röntgenstralen.
Evenals heden ten dage geen chirurgische kliniek meer zonder
Röntgenapparaat gedacht kan worden, evenals de practiseerend&
geneesheer voor zijne privé-praktijk al Röntgenstralen in zijn
eigen spreekkamer aanwendt voor de diagnose van een aantal
ziekteverschijnselen, zoo is het ook in geval van oorlog van de
hoogste waarde, wanneer den arts een Röntgenapparaat ten
dienste staat. Nergens meer dan te velde doet zich de gele
genheid voor Röntgenstralen met onschatbare gevolgen toe te
passen. Zij geven toch de beste en meest te vertrouwen inlich
tingen omtrent den aard der verwonding, over den aard van de
beenkwetsuren, de plaats van achtergebleven stukken van het