185
Door het gebruik van kleine colonnes, hoogstens 150 geweren
sterk, door oordeelkundige tactische maatregelen en eene be
weegbaarheid welke die van hunne tegenstanders nabij kwam
wisten de Franschen dézen in hunne wildernissen met betrekke
lijk geringe verliezen, 142 dooden en 249 gewonden van eene
troepenmacht hoogstens 1800 man sterk, onder de knie te krij
gen. Geene moeite werd daarvoor gespaardherhaaldelijk werd
in eene bepaalde streek een bivak betrokken op eene plaats,
waar onder dekking van een handvol manschappen de trein, de
overtollige uitrusting en de zieken en gewonden veilig konden
worden achtergelaten, terwijl de rest der colonne onverpoosd
het terrein doorkruiste en eerst 's avonds in het bivak terug
keerde, om den volgenden ochtend de actie te vervolgen.
Het is mij niet onbekend, dat zich ook in Zuid-Oost Borneo
onder den drang der omstandigheden eene speciale vechtwijze
heeft gevormd, die eenigszins op de boven geschetste gelijkt.
Minder volmaakt dan deze schijnt zij mij echter wel, vooral
daarom, omdat zij tot nu toe nog niet door het succes werd
bekroond, dat de Franschen daarmede behaalden en er ook in
ons leger mede behaald kan wordende wouden van de Boven-
Doesoen zijn evenmin onbegaanbaar als die in de vlakten van
Madagascar en wat de in de woestijn geboren Fransche tirail
leur in de wildernis kan presteeren, dat kan ook onze soldaat
van eiken landaard in de rimboe van Borneo.
Daarom worden de voorgaande bladzijden opgedragen aan do
patrouille- en colonnecommandanten, die tegenover een vijand
staan wiens optreden op het hier geschetste gelijkt, hetzij in Bor
neo, hetzij elders. Dat zij er hun voordeel mede mogen weten
te doen in het belang hunner ondergeschikten, in het landsbe
lang is de wensch van
Glanob.
Dl. I, 1905.
14