252 wanneer het eenmaal tot vechten komt, niet altijd mogelijk is ze zoodanig in de hand te houden, dat brandstichting of roof voorkomen wordt. Zo» gelukte het, bij het zonder verzet innemen van de hoofdkampong van Ki- wang Ona, brandstichting te voorkomen door, zooals de resident meld de, de hulptroepen op den terugweg voor zich uit te drijven, maar in andere gevallen kon het in brand steken van veroverde kampongs niet worden belet. Schriftelijke berichten omtrent de in het sultanaat Tidore plaats gehad hebbende onlusten hebben het Departement van Koloniën niet tijdig genoeg bereikt, om er nog voor het Koloniaal Yerslag van gebruik te kunnen maken. In den loop der maand Maart van dit jaar beklaagden zich bij den resident van Ternate een 15 tal jonge mannen en evenveel jonge vrou wen, afkomstig van twee tot de hoofdplaats Tidore behoorende kampongs, die volgens de aloude instellingen, beurtelings in den kadaton van den sultan heerendiensten verrichten, over mishandelingen, waaraan de vrouwen wegens geringe overtredingen in den kadaton zouden bloot staan, terwijl een man, mede wegens een gering vergrijp, op eene openbare plaats, aan een paal vastgebonden, een half uur lang zou tentoongesteld zijn. Zij waren vergezeld van een aantal familieleden en een paar honderd de- monstreerende kamponggenooten en men verklaarde de verschillende heerendiensten niet meer te willen presteeren en als gouvernements onderdanen te willen worden aangemerkt. Hoezeer uit het daarop door den resident ingestelde onderzoek bleek, dat de meeste grieven van oude dagteekening waren of door den sultan werden ontkend, en de straf aan de schandpaal volgens de adat op iemand was toegepast, die zich in den Kadaton aan verregaande brutaliteit had schuldig gemaakt, zoo werd door den resident met den sultan overeengekomen dat: lo. de schandpaal dadelijk zou worden weggeruimd; 2o. geen rechtspraak anders dan in tegenwoordigheid van den controleur zou gehouden worden; 3o. de heeren dienstplichtigen bij hun verblijf in den kadaton steeds door twee over hen gestelde mindere hoofden vergezeld zouden zijn 4o. de bovenbedoelde 30 jonge mannen en vrouwen, die te midden van hun diensttijd den kadaton hadden verlaten, derwaarts zouden terugkeeren en hun verdere dienstplichtigheid zouden volbrengen. Met deze regeling wilden de kla gers evenwel geen genoegen nemen, en toen zij ook beslist weigerach tig bleken om aan de voorwaarde van verhuizing naar het gouverne- mentsgebied te voldoen, wat noodig was om hen overeenkomstig hun verzoek tot gouvernementsonderdanen te maken, liet de resident hen opvatten. Wat daarna met hen geschied is wordt in de ontvangen stuk ken niet vermeld, doch op 9 April 1904 kwam eene woeste bende van

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1905 | | pagina 266