280
speciaal militair gebruik verkleinde reproducties op 1:50.000 te
vervaardigen. Tegen het maken eener verkleining wordt toch
dikwijls het bezwaar aangevoerd, dat op de verkleinde repro
ductie in den regel te veel details van de kaart op grootere
schaal worden overgenomen en dat de reproductie daardoor veel
al overladen en dus minder leesbaar wordt, wat vooral bij mili
taire kaarten, die dikwijls onder zeer ongunstige omstandig
heden en in der haast moeten worden geraadpleegd, een groot
nadeel is. Wordt daarentegen het terrein direct op de normale
schaal in kaart gebracht, dan kan tijdens de opneming rekening
worden gehouden met het weglaten van weinig beteekenende
details en bestaat dus veel minder kans op overlading der kaar
ten.
Te dien opzichte valt echter op te merken, dat, zoowel bij eene
directe opneming en karteering op de normale schaal als bij
het maken van verkleinde reproducties, de groote moeilijkheid
juist gelegen is in het vaststellen van wat wel en wat niet op
de militaire kaart moet voorkomen. Laat men te veel details
weg, dan is de kaart voor tactisch gebruik minder volledig,
laat men te weinig weg, dan wordt ze soms overladen.
Ook mag niet uit het oog worden verloren, dat de bodem
gesteldheid en de configuratie van een in kaart te brengen ter
rein met het meer of minder weglaten van details op kaarten
op kleine schaal, en niet 't minst op die voor tactisch gebruik
bestemd, innig verband houden.
Zoo kunnen geheel vlakke sawahterreinen met weinig details
nog in alle bijzonderheden zelfs op eene schaal 1:100.000 wor
den in kaart gebracht, terwijl daarentegen een vlak terrein zóó
gedetailleerd kan zijn, dat de schaal 1:50.000 reeds te klein is
om daarmede alle voor militair gebruik onmisbare details dui- j
delijk voor te stellen. Evenzoo kunnen hooge en weinig gede
tailleerde bergterreinen nog zonder bezwaar op zeer kleine schaal
goed en duidelijk worden in kaart gebracht, terwijl dit met lage
en verbrokkelde heuvelterreinen met veel details, zooals men
die hier en daar in de Preanger aantreft, op de schaal 1:50.000
niet altijd mogelijk zal zijn.
De schalenkwestie van voor tactisch gebruik te vervaardigen
kaarten wordt echter geheel beheerscht door de omstandigheid,
