de chemische nabehandeling over de lengte 14 mm. en over de
breedte 9 mm. was gekrompen, d. w. z. respectievelijk 2,3 °/0 en
1j6 °/0.
Dit laatste bezwaar deed zich niet voor bij een amerikaansch
waterproof papier„Brown's resistal linen ledger". Deze zeer taaie,
duurzame en vochtbestendige papiersoort liet zich ook zonder
moeite bedrukken. Daar bovendien Brown's papier goedkooper
is, geen nabehandeling behoeft te ondergaan en toch kaarten
van zeer goede hoedanigheid levert, werd aan deze papiersoort
de voorkeur gegeven en het voor het leger bestemde deel van
de oplaag erop afgedrukt. Van dezen herdruk zijn thans, hoofd
zakelijk in het garnizoen Malang, ruim 850 exemplaren in gebruik.
De op „Brown's resistal paper" gedrukte kaarten kunnen on-
opgeplakt worden gebruikt. Zijn zij vuil, dan kunnen zij
met water worden afgespoeld en daarna zoo noodig voorzichtig
met water en zeep worden gereinigd. Na het drogen kan de
kaart met een matig warm strijkijzer worden opgestreken. De
practijk moet thans uitwijzen, of aan deze „kaart-uit-één-stuk"
de voorkeur moet worden gegeven boven de dusverre gebruike
lijke opgeplakte kaarten daarom wordt de garnizoenskaart van
Malang in ieders aandacht aanbevolen.
Ten slotte zij medegedeeld, dat, behalve de reeds genoemde
uitgaven in Engeland en Nederlandsch-lndië, ook in Nederland,
dit conserveeringsproces wordt bestudeerd, zoodat elke mededee-
ling omtrent ervaringen met het geprepareerde kaartenmateriaal,
hoe onbelangrijk ook, van verschillende kanten zeer op prijs
zal worden gesteld.
578
