973 Het voorstel van de Sovjetregeering ondervond veel bestrijding, ook van Nederlandsche zijde, waar men het onmogelijk achtte van te voren regels vast te stellen, die voor alle voorkomende gevallen een juisten maatstaf zou den kunnen bieden. Het Four Power Pact". Betreffende dit onderwerp bood de literatuur een groote verscheidenheid van gegevens, waarvan wij het voornaamste in de ondervolgende regelen hebben gecomprimeerd. Het viermogendhedenverdrag kwam tot stand op initiatief van Mussolini, warm ondersteund door Mac Donald. De ontwapeningsconferentie bleek feite lijk mislukt te zijn, ten gevolge waarvan Mussolini een plan ontwierp, dat feitelijk niets anders beteekende dan een terugkeeren naar de politiek van pacten en allianties tusschen de groote mogendheden, ten einde de gebeur tenissen te kunnen beheerschen en den vrede te kunnen verzekeren. Ten aanzien van dit laatste, zoomede ten aanzien van de ontwapening beteekent het inderdaad niets anders dan een prijsgeven van den Volkenbond, in de plaats waarvan de groote mogendheden zelf de zaken bespreken. Zooals ma joor Poison Newman schrijft: „As it is, the Pact is little more than a reitera tion by Britain, France, Italy and Germany of their obligations as member „of the League of Nations and parties of the Locarno Treaty, the Briand- Kellogg Pact." Het verdrag is er op uit, de groote Europeesche mogendheden te ontdoen van het vaak hinderlijke gezelschap van de kleinere naties in den Volkenbond. De Volkenbondorganisatie is feitelijk ontaard. Oorspronkelijk bezaten de groote mogendheden een overwegende positie in den Raad, waar in ter controle enkele kleinere staten vertegenwoordigd waren, terwijl het noodige machtsevenwicht werd verkregen in de gelijkgerechtigde Volkenbonds vergadering, waarin numeriek de kleine mogendheden overheerschen. Door de uitbreiding van den Raad (men gaat nu zelfs over tot het benoemen van een 15de lid, op wiens zetel Portugal aanspraken maakt. H.) is deze uitgegroeid tot een verkleinde vergadering. Daarom zoeken de groote mogendheden thans aansluiting buiten den Bond. De oorspronkelijke tekst van het Pact onderging talrijke wijzigingen als gevolg van de krachtige protesten van de Kleine Entente, die vreesde voor een beweging in de richting van een herziening van de territoriale clausules van het Vredesverdrag. Bij deze bestrijding ondervonden deze staten steun van Frankrijk; de ge schiedenis van Europa na den oorlog komt feitelijk neer op een voortdurend streven van Frankrijk naar het behoud van de hegemonie over de overwonnen landen. Fransche invloeden beheerschten de actie van den Volkenbond, b. v. ten aanzien van de ontwapening te land, van het plebisciet in Opper-Silezië e.a. Deze Fransche hegemonie kreeg een ernstigen klap bij de afkondiging van het Hoovermoratorium in 1931, dat de Duitsche herstelbetalingen op schortte. Een ander symptoom is gelegen in de uitdagende houding van het herboren Duitschland, waartegenover staat dat Frankrijk niet meer bij machte is zijn niet zeer solvente bondgenooten te financieren. Frankrijk is beducht voor Duitschland, dat op voet van gelijkheid opnieuw wil bewapenen en zijn Oostelijke grenzen herzien. Italië heeft ernstige geschillen met Frankrijk betreffende de hegemonie in de Adria, waar Italië in botsing komt met Frank- rijks vazal Yougoslavië. Voorts zijn daar nog de kwesties tusschen Hongarije en de Kleine Entente over de grenzen van eerstgenoemd rijk, om van den corridor, Dantzig, Wilna en Opper-Silezië nog niet te spreken. Alle aangele genheden, welke in den Volkenbond nimmer tot een oplossing zullen kunnen worden gebracht, doch daarentegen misschien wel door het pact van vier. In den Volkenbond is Frankrijk machtig, in het Pact van vier vreest het isoleering. De volkenbond kon het over belangrijke vraagstukken zooals uit het voren staande moge blijken nimmer eens worden vandaar het voorstel van Mussolini,

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1933 | | pagina 99