1. VELDHEEREN
door
G. Th. SLOTHOUBER,
Gep. Kolonel der Artillerie.
(Vervolg. Zie I.M.T. 1936, Nr. 12).
V. HELMUTH GRAF VON MOLTKE (Vervolg).
G. Von Moltke als philosooph.
Wij zouden de groote figuur van Von Moltke te kort doen, door
een ononderbroken bespreking van zijn met zoo veel succes
geleide krijgsoperatiën. Want juist door zijn rijke wijsgeerige
begaafdheid heeft deze man, ondanks zijn bijzonder beroep van
oorlogsleider, het verband met leven en volkeren niet verloren
en zich voor eenzijdigheid weten te behoeden.
Von Moltke's geschriften zijn feitelijk alle diep doordachte
phiiosophische beschouwingen en als zoodanig al reeds de bestu
deering overwaard.
Voor dit maal wil ik uit zijn geschriften een korte verhandeling
geven over oorlog en vrede, welke bijna voor het huidige tijds
bestek schijnt opgesteld. 1)
„Wir bekennen uns offen zu der vielfach verspotteten Idee
„eines allgemeinen europaischen Friedens. Nicht als ob von
„jetzt an blutige und lange Kampfe nicht mehr stattfinden
„könnten, als ob man die Armeen verabschieden, die Ka-
„nonen zu Eisenbahnschienen umgieszen sollte, nein Aber
„ist nicht der ganze Gang der Weltgeschichte eine Annahe-
„rung zu jenem Frieden Sehen wir nicht zu Anfang die
„Hand eines jeden wider jeden erhoben Fochten nicht selbst
,,im Mittelalter Ritter und Barone, Burgen und Stadte ihre
„Fehden nur so lange untereinander aus, bis die Fürsten
„ihnen das Handwerk legten und das Recht für sich allein
87
b „Gesammelte Schriften und Denkwürdigkeiten des General-Feldmar-
schalls Grafen H. von Moltke". Band II, blz. 286 e.v.
Ik heb dit citaat onvertaald gegeven omdat het den lezer lichter zal val
len de oorspronkelijke tekst goed te begrijpen, dan mij om daarvan in mooi
Nederlandsch een geheel zuivere vertaling te geven.
