ontbonden en verscheen pas in 1789 weder op het wereldtooneel. De woelingen bleven aanhouden, zoodat men algemeen vreesde voor een burgeroorlog met alle gevolgen daarvan. Koning Lodewijk XIIIgeboren den 27sten September 1601werd op zijn dertienden verjaardag mondig verklaard (1). In de regeering kwam geen veranderingde koningin-moeder Maria de Medici bleef het bewind voeren, bijgestaan door haar gunsteling Concinno Concini, weldra mar kies d'Ancre. Behalve met Duitschland waarover later kwam omstreeks dezen tijd de Republiek in aanraking met Moscovie en Savoye. Michael III Feodoeowitsch, de eerste vorst uit het huisRoMANow, sinds 1613 keizer en grootvorst aller Russen, zond het volgende jaar een gezantschap naai de Republiek om een bondgenootschap te bewerken tegen den koning van Zweden, met wien hij in oorlog was. De gezanten keerden onver richter zake terugmaar hadden levendige indrukken ontvangen omtrent de macht der Republiek (2). De Staten-Generaal zonden als tegenbeleefd- heid een gezantschap naar beide mogendheden om een verzoening te bevorderentevens tot behartiging van handel- en scheepvaartsbelangen (3) de vrede kwam pas twee jaren later tot stand. Middelerwijl sloot de Re publiek in 1614, zonder Rusland voor het hoofd te stooten, een verdrag met Zweden, op gelijken voet als dat met Lubeck (4)in geval van oorlog zou men elkander wederzijds met 4000 man hulptroepen ondersteunenge heel of gedeeltelijk te vervangen door geldammunitieoorlogsschepen enz., de kosten per 1000 man geschat op 10.000 ter loopende maand (5). Karel Emanuel I, hertog van Savoye, was in 1614 met hertog Fer dinand van Mantua in oorlog geraakt over het bezit van Montferrat. Spanje greep gaarne deze gelegenheid aan om zijn in Italië verloren invloed te herwinnen en ondersteunde Mantua, terwijl Savoye de hulp van de Republiek der Vereenigde Nederlanden inriep. De Staten-Generaal vreesden echter te veel hooi op de vork te nemen en verklaarden niet te kunnen helpen, zoo lang de eigen grenzen niet van vijandelijke legers bevrijd waren. Hertog Karel Emanuel zond eerst als afgezant naar de Republiek Hercules baron de Charnacé die in 1634 chef zou worden van een regiment Franschen in Staatschen dienst, daarna graaf Johan van Nas sau (6); als derde afgezant verscheen Emanuel Filibert Goveano in 38 (1) Res. S. G. 15 October 1614. De koning overleed 14 Mei 1663. (2) Res. S. G. 9—23 Mei 1614. Toen koning Gustaaf Adolf een overwinning op de Russen behaald had, vereerde hy de Staten-Generaal met twee op den vyand veroverde stukken ge schut, Prins Maurits met een stuk (Res. S. G. 13 October en 13 November 1614). (3) Res. S. G. 20, 23 en 27 Juli, 614 Augustus 1615. Zie voorts Aanteekening N°. 25. (4) Zie bladz. 27. (5) Res. S. G. 31 December 1614. De tractaten, gesloten met Lubeck en andere Hanse steden, zoomede met Zweden, zyn opgenomen in N°'. 8293, 8294 en 8322 van het Archief der Staten-Generaal (Algemeen Rijksarchief). (6) Res. S. G. 20 en 22 December 1614, 20 en 26 Januari, 3 en 18 April, 8 en 11 Mei 1615. Zie voorts Aanteekening N°. 26.

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

NIMH | 1915 | | pagina 62