het PEP gefunctionneerd als depot van ML-
personeel en vliegtuigen, vanwaaruit crews
werden geleverd aan de operationele onder
delen. Vele bemanningen ondergingen re
gelmatig bijscholing, leerden omgaan met
nieuwere versies vliegtuigtypen, nieuwe ap
paratuur, taktieken, etc. Hiertoe waren vrij
grote aantallen B-25's en P-40's bij het PEP
aanwezig. In juni 1945 werd het PEP
overgeplaatst naar de vliegbasis Bundaberg
(Queensland) en bleef daar nog geruime tijd
na de oorlog werkzaam als depot-eenheid,
o.a. voor de herscholing van gerepatrieerde
ex-krijgsgevangenen van de ML, alsmede
voor het onderhoud aan vliegtuigen.
Ook werd begin 1943 een aanvang gemaakt
met de organisatie van een eigen militair
luchttransport en werd het NEI Transport
Section Brisbane (NEI TSB) opgericht, eerst
bemand met vliegend personeel uit de NI
burgerluchtvaart, dat uitgeweken was naar
Australië en tot dan toe voor de Amerikanen
had gevlogen. Vanaf medio 43 werd deze
sectie aangevuld met ML-personeel afkom
stig van het 18e squadron dat met 'rust' naar
het zuiden was overgeplaatst.
In augustus werd met na veel vijven en
zessen een tweede sectie opgericht, de NEI
Transport Section Melbourne (NEI TSM).
In november 1944 werden beide secties
samengevoegd tot het NO. 1 NEI Transport
Squadron (No 1 NEITS), met als basis het
vliegveld Archerfield nabij Brisbane.
De voornaamste taak van dit squadron, zoals
de secties dit eerder hadden gedaan, was het
bevoorraden van de operationele squadrons
in het noorden. Daarvoor werden geregelde
lijndiensten gevlogen tussen Melbourne,
Sydney, Brisbane, Batchelor en later - naar
mate het front opschoof, delen van Neder-
lands-Indië vrij kwamen en dientengevolge
militaire en civiele eenheden werden over
geplaatst - ook naar Merauke en verder.
Gevlogen werd in eerste instantie met drie
Lockheed Lodestars, die nieuw uit Amerika
werden overgevlogen door Nederlandse
bemanningen, en vijf voor transport omge
bouwde B-25's. Eind 1944 werd het no 1
NEITS voorzien van een serie aangekochte
Douglas C-47 'Dakota' transporters, terwijl
ook vijf Lockheed L-12 lichte transportvlieg
tuigen werden ingedeeld, die - afkomstig van
de RNMFS - waren overgebracht uit Ameri
ka.
Naarmate de tijd verstreek en het einde van
de oorlog in de Pacific in zicht kwam, werd
de behoefte aan luchttransport groter. Bo
vendien zou direct na de bevrijding een
krachtig en goed georganiseerde luchtver
voerdienst noodzakelijk zijn om zowel
militaire als civiele belangen te dienen. In
eerste instantie werden de transportsecties
en later ook het squadron oogluikend door
de geallieerden toegestaan. Tot een werkelij
ke erkenning kwam het pas op 15 augustus
1945, de dag van de Japanse capitulatie.
Vanaf die datum kreeg het officieel de naam:
No 19 Transport Squadron (19 TS).
8. ML-KNIL TERUG IN INDIË
Op 15 augustus 1945 capituleerde Japan en
kwam er een einde aan de Pacifïc-oorlog,
hetgeen tevens het einde betekende van de
Tweede Wereldoorlog. Op die datum was
het 18e bezig te verhuizen naar het bevrijde
Balikpapan op Borneo, terwijl het 120e zich
nog steeds op het eiland Biak bevond. De
daarop volgende maanden kunnen worden
beschreven als een chaotische periode.
Allereerst werd door het 18e met man en
macht gezocht naar krijgsgevangenen- en
concentratiekampen over de gehele archi
pel. Vervolgens werden bij deze kampen
voedseldroppings uitgevoerd. Aanvoer van
deze uiterst noodzakelijke levensbehoeften
vond plaats vanaf Australië door het trans
portsquadron, een afstand van meer dan
5000 km.
Veel ML-ers werden, verspreid over de
gehele archipel, ingezet bij organisaties die
de bevrijding van krijgsgevangenen en ge-
interneerden tot doel hadden. Daarbij kwa
men zij - vanwege de Indonesische vrijheid-
strijd, die toen woedde - soms in levensge
vaarlijke situaties te verkeren. Een aantal
sneuvelde zelfs in deze na-oorlogse krijg of
werden vermoord. Om politieke redenen
mocht vooreerst geen Nederlands squadron
op Java of Sumatra landen op de zeer
weinige vliegvelden die door de Britten
waren bezet. Voor de verdediging tegen het
nationalistisch geweld was men afhankelijk
18